تقیه در روایات اهل سنت

پرسش:چه دلیلی بر تقیه وجود دارد؟

پاسخ:علاوه بر روایاتی که در باره تقیه عمار یاسر وجو دارد.روایات دیگری نیز در باره تقیه در کتاب‌های اهل سنت یافت می‌شود که به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

رفع حکم اکراه، در حدیث متواتر «رفع»:

روایات بسیاری از طریق شیعه و سنی که می‌توان در باره آن ادعای تواتر نیز کرد، آمده است که پیامبر اسلام فرمود: خداوند از چند چیز در حق امت من گذشته است و آن‌ها را به خاطر ارتکاب آن اعمال مجازات نخواهد کرد.ابن ماجه قزوینی در سننش می‌نویسد:

دفاع امام علی از عثمان

آیا امیرمؤمنان و حسنین علیهم السلام از عثمان طرفداری کرده‌اند؟

توضیح سؤال:برخی ادعا می‌کنند که امیرمؤمنان علیه السلام و همچنین حسنین علیهما السلام در زمانی که عثمان در محاصره بوده، به طرفداری از او با مهاجمان درگیر شده‌اند، برای عثمان آب آورده و ...آیا این مطلب صحت دارد ؟ آیا روایت صحیح السندی در این زمینه در منابع شیعه و سنی وجود دارد یا خیر؟

فضیلت همسر رسول الله

آیا همسر پیامبر (صلی الله علیه و آله) بودن فضیلت است؟

پاسخ هایی کلی در مورد تمامی ازدواج های رسول اکرم صلی الله علیه وآله وسلم وجود دارد که این مورد نیز تحت همین پاسخ ها، قابل توضیح است.

رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم که به بنا به تصریح قرآن مجید، رحمت برای عالمیان هستند، اقدامات خویش را بر اساس همین وصف تنظیم فرموده بودند. ازدواج نیز یک اقدام برای جلب رحمت الهی بود. توجه به خوی اعراب در تعصب قبیله گی و فامیلی، روشن می کند که اگر کسی نسبت فامیلی با آنان و قبیله شان پیدا می کرد، ارتباطی عمیق میان شان به وجود می آمد. حال تصور کنید که این خصوصیت نسبت به پیامبر اکرم صلوات الله علیه وآله چه آثاری می تواند داشته باشد؟ نفوذ کلام بیشتر و گرایش یک قبیله به دین جدید و جلب رحمت الهی از این راه.

تشیع، ساخته عبدالله بن سبا

طبرى درباره این توهّم ساختگى مى نویسد:«یک یهودى به نام عبدالله بن سبا (ابن سوداء) در صنعا، در زمان عثمان اظهار مسلمانى کرد و در بین مسلمانان نفوذ نمود و شروع به رفت و آمد در شهرها و مراکز مسلمانان همچون شام، کوفه، بصره ومصر کرده و بشارت مى داد که پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) هم مانند عیسى بن مریم باز خواهد گشت و على(علیه السلام) وصىّ محمد(صلى الله علیه وآله) است، آنگونه که هر پیامبر را جانشینى است. و على خاتم اوصیاست، آن سان که حضرت محمد خاتم پیامبران است و عثمان حق این وصىّ را غصب کرده و در حق او ستم نموده است، پس باید با او مبارزه کرد تا حق به حقدار برسد. عبدالله بن سبا دعوتگران خود را در مناطق اسلامى پخش کرد و به آنان گفت که امر به معروف و نهى از منکر کنند و از فرمانروایان انتقاد کنند. گروه هایى از مسلمانان به او گرویدند که از صحابه بزرگوار یا تابعین شایسته بودند، مثل ابوذر، عمار یاسر، محمد بن حذیفه، عبدالرحمن بن عدیس، محمد بن ابى بکر، صعصعة بن صوحان، مالک اشتر و مسلمانان نیکو وشایسته دیگر.

افسانه عبداللّه بن سباء

بعضى از برادران اهل سنّت ، افسانه عبداللّه بن سباء یهودى را قبول نموده ، این شخص افسانه اى را منشاء پیدایش مذهب تشیّع مى دانند! و مى گویند: او کسى بوده که اوّل در یهودیت ، عقیده غلو را نسبت به وصّى حضرت موسى ، یوشع بن نون ایجاد کرد و وقتى که وارد اسلام گردید، باز مشغول بدعتگذارى شد تا به حدّى که قائل شد امیرالمؤ منین على علیه السّلام خدا بوده و خداوند در او حلول کرده است .

بعضى آن چنان این شخصیت افسانه اى را مسلّم دانسته اند که در کتب خود نوشته اند: او بر اهل مصر از نظر فرهنگى و تبلیغى سیطره پیدا نموده ، براى قتل خلیفه عثمان بن عفان لشکرى منظم روانه مدینه ساخت .یا آنکه به ضرس قاطع گفته و نوشته اند که ابوذر نزد او درس خوانده و عمّار یاسر آرا و نظریات او را پذیرفت !!جنگ جمل و صفین را نیز از دسایس او دانسته و گفته اند: مقدمات و مبادى تشیّع را او به مردم و شیعیان القا کرد!!

عزاداری در سیره پیامبر

یکی از دلایل شیعه در برگزاری مجالس سوگوارى تأیید مکرر توسط پیامبر (ص)است به چند نمونه توجه فرماپید:

الف) ابو هریره مى‏گوید: «مات میّت فى آل رسول اللّه فاجتمع النساء یبکین علیه فقام عمر ینهاهن و یطردهن فقال رسول اللّه (ص): دعهن یا عمر فان العین دامعة و القلب مصاب و العهد جدید»؛ (26) فردى از خاندان رسول خدا (ص) از دنیا رفت، زنان مدینه اجتماع کرده و بر وى گریه مى‏کردند. عمر آنان را از گریه باز مى‏داشت و آنان را دور مى‏کرد. پیامبر (ص) فرمود: اى عمر! بگذار تا گریه کنند چشم اشک مى‏ریزد و دل مى‏سوزد - چرا که - مصیبت دیده است و این مصیبت تازه است.

ب) ابو هریره مى‏گوید: «أبصر عمر امرأة تبکى على قبر فزبرها فقال رسول اللّه (ص): دعها یا ابا حفص! فان العین باکیة و النفس و العهد حدیث»؛ (27) عمر، خانمى را در کنار قبرى مشاهده کرد که مشغول گریه است، او را به شدت از گریه کردن بازداشت و دور ساخت. پیامبر (ص) فرمودند: اى ابا حفص، او را رها کن؛ چرا که چشم مى‏گرید و مصیبت تازه است یعنى حوادث جانسوز فراموش نشده و یادش در خاطره باقى است.

پرستش صاحبان قبور

سؤال: آیا ساختن بنا بر قبور سبب پرستش قبور مى شود؟

جواب: مى گویند ساختن بنا بر قبور سبب پرستش قبرها مى شود و این حدیث نبوى گواه بر عدم جواز آن است: «لَعَنَ اللهُ الْیَهُودَ اتَّخَذُوا قُبُورَ أنْبِیَائِهِمْ مَسَاجِدَ; خداوند یهود را لعن کرد زیرا قبور پیامبرانشان را مسجد قرار دادند».(1)

ولى بر همه مسلمین روشن است که هیچ کس قبور اولیاء الله را پرستش نمى کند و میان «زیارت» و «عبادت» فرق واضح و روشنى است. ما همان گونه که به زیارت و دیدار احیا و زنده ها مى رویم و بزرگان را احترام کرده و از آنها التماس دعا مى کنیم، همین گونه به زیارت اموات مى رویم و به بزرگان دین و شهداى راه اسلام احترام مى گذاریم و از آنها التماس دعا داریم.

آیا هیچ عاقلى مى گوید زیارت بزرگان در حیاتشان به صورتى که گفته شد، عبادت، کفر و شرک است؟ زیارت بعد از وفات نیز همین گونه است.

زهد علی(ع)و جناب عمر

چرا شیعیان حضرت علی  (علیه السلام)‌ را از خلیفه دوم زاهد‌تر می‌دانند؟

پاسخ :

تنها شیعیان نیستند که چنین اعتقادی دارند ، بلکه بسیاری از علمای سنت نیز به این مطلب اعتقاد دارند ؛  در بسیاری از کتب از سفیان بن عیینة روایت شده است که می گوید :أزهد الصحابة علیّ بن أبی طالب رضی الله عنه.زاهدترین صحابه علی بن ابی طالب است .(أبو طالب المکی، محمد بن علی بن عطیة الحارثی (متوفاى 286هـ)، قوت القلوب فی معاملة المحبوب ووصف طریق المرید إلی مقام التوحید، ج 1   ص 443 ، تحقیق: د.عاصم إبراهیم الکیالی، ناشر: دار الکتب العلمیة - بیروت، الطبعة: الثانیة، 1426هـ -2005 م./السمعانی، ابوالمظفر منصور بن محمد بن عبد الجبار (متوفاى489هـ)، تفسیر القرآن، ج 6   ص 50، تحقیق: یاسر بن إبراهیم و غنیم بن عباس بن غنیم، ناشر: دار الوطن - الریاض - السعودیة، الطبعة: الأولى، 1418هـ- 1997م./الغزالی، محمد بن محمد ابوحامد (متوفاى505هـ، إحیاء علوم الدین، ج 4   ص 238، ناشر: دار االمعرفة – بیروت./المناوی، محمد عبد الرؤوف بن علی بن زین العابدین (متوفاى 1031هـ)، التیسیر بشرح الجامع الصغیر، ج 1   ص 144 ، ناشر: مکتبة الإمام الشافعی - الریاض، الطبعة: الثالثة، 1408هـ ـ 1988م.)

زیارت و احترام به قبور بزرگان

در این جا مخاطب ما فقط وهّابیان تندرو هستند، زیرا زیارت قبور بزرگان اسلام را همه فرق مسلمین ـ جز این گروه اندک ـ جایز مى شمرند، به هر حال گروهى از وهّابى ها به ما ایراد مى کنند که چرا به زیارت پیشوایان دینى مى روید؟ و ما را «قبوریّون» مى نامند!

    در حالى که در همه نقاط جهان براى آرامگاه هاى گذشتگان اهمّیّت قائل هستند و به زیارت آن مى روند.

    مسلمین جهان نیز همیشه براى قبور بزرگان خود ارج قائل بوده و هستند و به زیارت آنها رفته و مى روند، تنها گروه کوچک وهّابیون هستند که با آن مخالفت مى کنند و در واقع مدّعى تمام مسلمین دنیا مى باشند.

    البتّه بعضى از علماى معروف وهّابى نیز تصریح کرده اند که زیارت قبر پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله)مستحب است، ولى به نیّت زیارت نباید «شدّ رحال» کرد، یعنى به قصد زیارت مسجد النّبى و عبادت در آن یا انجام عمره به مدینه بیایند، در ضمن قبر پیامبر(صلى الله علیه وآله) را نیز زیارت کنند و به قصد زیارت بار سفر نبندند!

زیارت قبر پیامبر (ص)

ابن تیّمه و وهابیون معتقدند سفر به قصد حتى زیارت مرقد پیامبر (ص) و کلّاً هر زیارتى حرام است و مجاز نمى باشد و احتمالا آن را نوعى تقرب به غیر خدا و از مقوله شرک به حساب مى آورند و ضمناً ابن تیّمه ادعا نموده است کلیه روایات وارده در این موضوع نیز بوده و در صماح و سنن و مسانید ذکر نگردیده است.

پاسخ:

اولا- ظاهراً در ابتداى اسلام پیامبر از زیارت قبور نهى مى کرده، امّا بعداً آن را مجاز شمرده و به آن ترغیب نموده است. البته احتمالا دلیل نهى اولیه آن بوده که قبور آن زمان مربوط به مشرکین و بت پرستان بوده است. از جمله ایشان فرموده اند: